De lippenbeer leeft voornamelijk in Centraal en Zuid India, Bangladesh, Nepal, Buthan en Sri Lanka. Door de afsplitsing van India en het eiland Sri Lanka zijn er twee ondersoorten ontstaan. Het leefgebied van de lippenbeer bestaat uit uitgestrekte tropische, beboste, dun bevolkte, bergachtige gebieden en toendra’s die een goede schuilplaats bieden. Zijn opvallendste kenmerk is de snuit; die is licht en uitgestrekt, met bewegelijke lippen die ver vooruit gestoken kunnen worden, vandaar zijn naam. Verder heeft de lippenbeer een uitzonderlijke lange, platte tong. Het zwarte, lange ruige haar vormt een grote kraag in zijn nek. Vaak hebben ze lange haren over de oren. Op de borst is een witte hoefijzervormige tekening te zien.

Dieet
De lippenbeer eet vooral termieten, mieren en fruit. Om gemakkelijk termietenheuvels of mierenhopen open te kunnen maken heeft de lippenbeer grote nagels aan zijn voorpoten. Daarna blaast hij met kracht stof en aarde uit de termietenheuvels en slurpt vervolgens met zijn buisvormige vooruitgestoken tong de bewoners zó luidruchtig naar binnen dat hij wel 100 meter verderop te horen is! Ook houdt deze beer van bladeren, bloesem, vruchten en bijennesten. Hiervoor klimt hij dan ook graag in bomen.

Winterrust
Net zoals de Reuzenpanda, Brilbeer, IJsbeer en Maleise beer gaat de lippenbeer niet in winterrust.

Sociaal gedrag
De lippenbeer is veel ’s nachts actief. Overdag slaapt hij in natuurlijke of zelf gegraven holen. Vooral langs rivieroevers of in ravijnen. Zij wijze van klimmen ziet er onbeholpen uit, maar toch klimt hij graag in de bomen op zoek naar voedsel. De lippenbeer is in tegenstelling tot de meeste andere beren redelijk sociaal.

Status
In heel zijn leefgebied wordt de populatie van de lippenbeer bedreigd, zowel in Sri Lanka als in India. Ooit hebben de zigeuners lippenberen gebruikt om ze af te richten als dansbeer. Vanuit India is dit gebruik verspreid naar het Midden-Oosten en Europa. De vele honderden dansberen zijn inmiddels gelukkig uit het straatbeeld verdwenen en in opvancentra geplaatst. De lippenbeer is een belangrijk dier in de droge bossen van centraal en zuid India en Sri Lanka. Bescherming is nodig, anders sterft de lippenbeer ook hier, net als in Zuid-China, over niet al te lange tijd uit. De IUCN-status van de lippenbeer is ‘kwetsbaar’.

Factsheet Lippenbeer (Ursus ursinus)