Home > Rusland

country: Rusland

Het doel van dit project is om de basis te leggen voor een wetenschappelijk onderbouwd beschermingsplan voor de Kamchatka bruine beer. Belangrijke aspecten van deze ondersoort die nog niet onderzocht zijn en waar dit project zich op zal richten zijn:

  • de genetische opbouw en diversiteit van de populatie, 
  • hoe beren omgaan met stress veroorzaakt door menselijke activiteiten en klimaatverandering in het gebied
  • wat de rol is van diverse voedselitems in het dieet van de beren in relatie tot de mate van stress
  • vergelijken van huidige bevindingen met resultaten van onderzoek uit 2002-2005 om zo een beeld te krijgen van de populatie
  • in kaart brengen van beer-mens conflicten en aandragen van oplossingen

Genetisch onderzoek zal gedaan worden door prikkeldraad rondom bomen te spannen om zo haar te verzamelen waar DNA uitgehaald wordt. Deze bomen worden zorgvuldig uitgezocht, het zijn namelijk zogenaamde ‘rub trees’ waar beren vaker gebruik van maken om hun geur achter te laten voor andere beren in hun territorium. Daarnaast worden gedragsobservaties gedaan en wordt het gebied uitvoerig in kaart gebracht (o.a. vegetatie, terrein, voedselvoorziening en menselijke verstoring). De mate van stress in beren wordt gemeten door het testen op aanwezigheid van bepaalde stoffen in de verzamelde haren. In het jaar dat het project door Bears in Mind gesteund werd, is de basis gelegd voor een langetermijnstudie naar bovenstaande aspecten. Helaas is er na 2005 geen continueringsvoorstel door de onderzoekers ingediend en kon het project niet langer door ons ondersteund worden.

De Amur luipaard (Panthera pardus orientalis) en de Amur- of Siberische tijger (Panthera tigris altaica) behoren tot de meest bedreigde katachtigen ter wereld, en leven in het Russische Verre Oosten. Bears in Mind heeft jaren een anti-stroperij team in dit gebied ondersteund en heeft nu ook bijgedragen aan de reparatie van een bulldozer. Deze bulldozer is nodig om brandgangen (zogenaamde firebreaks) rondom, maar ook in de beschermde gebieden waar deze diersoorten nog voorkomen, te maken. 

Bosbranden komen vaker voor in gebieden waar mensen actief zijn. De meeste branden ontstaan doordat boeren graslanden aansteken om deze vruchtbaar te maken als landbouwgrond. Als ook de oude, grote bomen en planten verdwijnen, verandert het bos langzaam in grasland. Door de nieuwe aanwas van gras worden herten en ander wild aangetrokken, maar het is absoluut ongeschikt leefgebied voor luipaarden en tijgers, maar ook voor de bruine- en Aziatische zwarte beer die in hetzelfde gebied leven. En helaas geeft het stropers gemakkelijker toegang tot het gebied en hun buit.

Door het creëren van de firebreaks, is de kans een stuk kleiner dat bosbranden overslaan naar verschillende gebieden. Bears in Mind doneerde een bulldozer aan het park management om de firebreaks te maken.

In 2009 werden drie Aziatische zwarte weesbeertjes zeven maanden door twee onderzoekers ‘begeleid’ in het bos. Tijdens deze sessies werd er door de begeleiders niet gesproken en droegen ze camouflage kleding. De onderzoekers volgden de ontwikkeling van de beertjes nauwkeurig met behulp van foto’s, geluid- en beeldopnames. Vanaf eind oktober gingen de beertjes een speciaal voor hun gemaakt hol in voor de winterrust. Vijf en een halve maand later waren ze weer wakker. Ze hadden 30% van hun gewicht verloren. Al snel kregen ze honger. Hun dieet veranderde echter van melk naar plantaardig voedsel dat ze tegenkwamen tijdens de lange wandelingen in het bos.

In 2010 werden de beren vrijgelaten in het wild. Vlak voor hun vrijlating wogen de twee mannetjes tussen de 20 en 23 kilo, terwijl het vrouwtje rond de 8 kilo woog. Alle drie de beren droegen radiohalsbanden met een zendertje, zodat de onderzoekers de beren konden volgen. In het bos is een toevallige ontmoeting met een Siberische tijger of een volwassen beer zeer waarschijnlijk. In de tijd sinds hun vrijlating werd de beer op de voet gevolgd en deed het goed. Na twee jaar vielen de halsbanden er automatisch af.

De komende jaren worden ook andere weesbeertjes getraind om uiteindelijk weer in het wild te worden uitgezet. Tot nu toe is het project een groot succes en heeft het al veel belangrijke gegevens over opgroeiende beren opgeleverd.

Met behulp van de nieuwste DNA technologie worden haarmonsters van beren onderzocht. Daarnaast zet men camera’s in om de genetische variabelen en het gedrag van deze populaties vast te leggen. Dit is een zogenaamde ‘pilot study’ ofwel de eerste in zijn soort in deze regio. Zodra dit onderzoek is afgerond zal er een vervolgstudie komen waarbij meer inhoudelijk wordt ingegaan op de populatie analyse in SABZ. Het is dus belangrijk dat deze pilot-study wordt uitgevoerd omdat het de basis is van een lange termijn vervolgonderzoek.

Bedreigingen
De belangrijkste bedreigingen voor grote carnivoren in deze regio zijn stroperij, het steeds schaarser worden van de prooidieren (eveneens door stroperij) en het steeds kleiner worden van geschikt leefgebied. Tijgers en beren worden veelal gestroopt om vervolgens naar China gesmokkeld te worden waar men delen van deze dieren verwerkt in traditionele medicijnen. Controle door de autoriteiten in het gebied is er maar weinig vanwege het afgelegen en onherbergzame karakter van het terrein. Daarnaast speelt een gebrek aan informatie over de verschillende populaties van deze soorten mee waardoor effectief management erg moeilijk is.