Centre for Biodiversity Conservation & Research
https://www.nacres.org/home_en/
Conflicten tussen mensen en roofdieren komen veel voor in Georgië, maar zijn bijzonder ernstig in- en rond beschermde gebieden. Hierdoor stijgt de negatieve houding van de lokale bevolking ten opzichte van roofdieren en gaat soms zelfs over in vijandigheid tegen natuurbehoud in zijn algemeenheid, waardoor de effectiviteit van de beschermde gebieden wordt ondermijnd. Veehouders klagen vaak over het feit dat het management van bijvoorbeeld het Borjomi-Kharagauli National Park (BKNP) geen wapens in het park toestaat, terwijl ze geen alternatieve manieren bieden om hun vee te beschermen tegen grote roofdieren als beer of wolf. Of om de verliezen te compenseren. Volgens de ervaring van NACRES hebben compensatieregelingen, evenals verbeterde methoden om vee te houden, een aanzienlijk potentieel om conflicten te verminderen en de effectiviteit van natuurbescherming in deze gebieden te vergroten.
Het doel van dit door Bears in Mind ondersteunde project is het verminderen van conflicten tussen mens en roofdier in BKNP door actieve betrokkenheid bij lokale ‘stakeholders’ en de introductie van innovatieve, op de gemeenschap gebaseerde verzekerings-/compensatieregelingen. Dit wordt bereikt door:
het bestuderen van de conflicten in BKNP om verliezen, onderliggende redenen etc. te beoordelen. Selecteer bovendien effectieve maatregelen ter bescherming van vee en ondersteun de implementatie ervan.
test een lokaal aangepast verzekerings-/compensatiestelsel met ondersteuning van relevante experts.
het opzetten van een verzekering/compensatie voor veeverlies, gerund door of met een sterke betrokkenheid van lokale actoren/gemeenschappen.
Het NACRES-team heeft twee uitgebreide onderzoeken uitgevoerd om meer te weten te komen over de conflicten, de frequentie en de onderliggende oorzaken in de beschermde gebieden in en rond Borjomi-Kharagauli. In de eerste studie ontdekten ze dat veeteelt onder de boeren de belangrijkste en meest winstgevende vorm van veehouderij was en dat elke vorm van schade (dood van vee) aanzienlijke financiële verliezen veroorzaakte bij de lokale bevolking. 94% van de respondenten gaf aan last te ondervinden van wilde dieren en noemde de wolf het meest problematische dier (95% van de geïnterviewde) en de beer het tweede (66%). De meeste respondenten denken dat aanvallen van wilde dieren hoger zijn in de alpenweiden (n=43), maar een substantieel aantal geeft aan dat het probleem even groot is in alpenweiden en in de omgeving van dorpen (n=25). De meerderheid van de lokale bevolking denkt dat de schade door roofdieren de afgelopen jaren is toegenomen. Ze geven de schuld aan beschermde gebieden en een beschermingsregime dat het mogelijk maakt om roofdierpopulaties te laten groeien. 78% van de respondenten heeft in 2021 schade opgelopen door roofdieren en 67% meldde de schade als ‘aanzienlijk’. De meeste respondenten zijn van mening dat de bestaande beschermingsmiddelen niet effectief zijn en zijn geïnteresseerd in de introductie van alternatieve, effectieve beschermingsmechanismen.
NACRES installeerde 4 elektrische hekken rond bijenkorven en verspreidde 8 Foxlights-apparaten. Vanwege gecompliceerde regelgeving om elektronische apparaten bij de douane in te klaren, ondervond NACRES een enorme vertraging bij het ontvangen van de apparatuur. Toen de elektrische afrasteringsapparatuur arriveerde, waren alle boeren al teruggekeerd naar hun dorpen en bleef bijna niemand in de zomerkampen op de alpenweiden. NACRES zal de apparatuur in het voorjaar van 2023 verder testen.
Het onderzoeksgebied van dit project (gesteund door Bears in Mind tussen 2003-2009) bevind zich in het dorre ecosysteem in het uiterste zuidoosten van het land. Historisch gezien gebruikten beren in het oostelijke deel van Georgië migratieroutes van de Grote Kaukasus (Lagodekhi-reservaat) in het noordoosten, naar het Lori-plateau (Vashlovani National Park) in het zuidoosten van Georgië.
De populatie in Vashlovani Nationaal Park werd tijdens dit onderzoek geschat op ongeveer 10 individuen en aangezien de regio tussen het Lori-plateau en de Grote Kaukasus een groeiende verstedelijking heeft gezien in de afgelopen decennia, is de oude migratieroute mogelijk uiterst beperkt of zelfs niet langer functioneel. Deze suggestie moet worden onderzocht door middel van caremeraval- en sporenonderzoek. Dit is belangrijk omdat als er geen genetische uitwisseling is tussen de kleine populatie in het dorre ecosysteem van Vashlovani en de aanzienlijk grotere populatie van de Grote Kaukasus. Indien geïsoleerd, zal de populatie van het Lori-plateau als ernstig bedreigd moet worden beschouwd, wat speciale beschermingsmaatregelen vereist.
Individuele beren zullen worden geïdentificeerd door middel van cameravallen en hun dagelijkse activiteiten zullen worden geanalyseerd. De leefgebieden van de beren zullen worden bepaald adhv intensieve monitoring door middel van radio-tracking-methode. GPS-locaties worden genomen van berensporen (pootafdrukken, uitwerpselen, markeringen, holen en de locatie van individuele beren). Alle gegevens worden geanalyseerd in GIS. Home ranges van beren zullen worden geïdentificeerd, evenals overlappende leefgebieden tussen individuele territoria. Analyseren van cameravalfoto’s is zeer succesvol gebleken en er zijn verschillende beren en andere dieren gefotografeerd. NACRES heeft gegevens van 3.700 cameravaldagen met daarin 65 berenfoto’s verzameld. Ze verzamelden ook ongeveer 354 foto’s van andere soorten zoals: wolf, luipaard, lynx, jungle kat, wild zwijn, stekelvarken, wilde kat, haas, das en zelfs een steenarend. Luipaard-, lynx-, junglekat- en stekelvarkenfoto’s waren het meest interessant omdat ze voor het eerst op de foto in Georgië werden gezien. Ook kregen twee beren een radiohalsband, waarvan er helaas één werd gestroopt.
NACRES volgt de beren en andere carnivoren en hoefdieren continue in diverse onderzoeken via hun beschermingsprogramma’s.
Georgië heeft een groot probleem met beren in gevangenschap. Bears in Mind en NACRES werken al jaren naar een oplossing. Tot op heden is er zoveel mogelijk informatie over de beren en hun eigenaar verzameld in een centrale database. De eigenaren van de beren kregen tijdens een bezoek advies over verbetering van voedsel, huisvesting, gezondheid en verzorging. Ook werd gecontroleerd of de eigenaar in het bezit is van de juiste vergunning om de beer te mogen houden. Dit bleek vaak niet het geval. De eigenaren van de ‘kooiberen’ zijn voor hun inkomsten niet direct afhankelijk van de beren. Het lijkt erop dat de beer voor hen een soort statussymbool vormt.
In 2016 is voor de 4e keer sinds eind jaren 90 een inventarisatie gemaakt van de beren in gevangenschap in Georgië. Alle informatie is verzameld en ge-update in de database. Sinds de laatste inventarisatie in 2013 zijn diverse beren van eigenaar veranderd en sommige beren zijn helaas verdwenen of overleden. Vooralsnog is het de samenwerkende partijen niet gelukt om een opvangcentrum voor al deze beren te bouwen. Veelal vanwege de instabiele politieke situatie.
In 2007 zijn drie beren (Igor, Duuk en Diesel) uit een gesloten dierentuin nabij de hoofdstad Tbilisi, naar Het Berenbos in Rhenen gebracht. Deze actie heeft veel media aandacht getrokken en veel positieve reacties uit het hele land teweeggebracht. Maar helaas bleek het op lange termijn niet genoeg.
Igor, Duuk & Diesel in Rustavi ZooDe Georgische beren in Het Berenbos
Sinds 2019 werkt Bears in Mind samen met lokale partner SEED in een nieuwe bewustwordingscampagne. In de hoop een definitieve oplossing te vinden voor de vele beren in gevangenschap.
