Het onderzoeksgebied van dit project (gesteund door Bears in Mind tussen 2003-2009) bevind zich in het dorre ecosysteem in het uiterste zuidoosten van het land. Historisch gezien gebruikten beren in het oostelijke deel van Georgië migratieroutes van de Grote Kaukasus (Lagodekhi-reservaat) in het noordoosten, naar het Lori-plateau (Vashlovani National Park) in het zuidoosten van Georgië.
De populatie in Vashlovani Nationaal Park werd tijdens dit onderzoek geschat op ongeveer 10 individuen en aangezien de regio tussen het Lori-plateau en de Grote Kaukasus een groeiende verstedelijking heeft gezien in de afgelopen decennia, is de oude migratieroute mogelijk uiterst beperkt of zelfs niet langer functioneel. Deze suggestie moet worden onderzocht door middel van caremeraval- en sporenonderzoek. Dit is belangrijk omdat als er geen genetische uitwisseling is tussen de kleine populatie in het dorre ecosysteem van Vashlovani en de aanzienlijk grotere populatie van de Grote Kaukasus. Indien geïsoleerd, zal de populatie van het Lori-plateau als ernstig bedreigd moet worden beschouwd, wat speciale beschermingsmaatregelen vereist.
Individuele beren zullen worden geïdentificeerd door middel van cameravallen en hun dagelijkse activiteiten zullen worden geanalyseerd. De leefgebieden van de beren zullen worden bepaald adhv intensieve monitoring door middel van radio-tracking-methode. GPS-locaties worden genomen van berensporen (pootafdrukken, uitwerpselen, markeringen, holen en de locatie van individuele beren). Alle gegevens worden geanalyseerd in GIS. Home ranges van beren zullen worden geïdentificeerd, evenals overlappende leefgebieden tussen individuele territoria. Analyseren van cameravalfoto’s is zeer succesvol gebleken en er zijn verschillende beren en andere dieren gefotografeerd. NACRES heeft gegevens van 3.700 cameravaldagen met daarin 65 berenfoto’s verzameld. Ze verzamelden ook ongeveer 354 foto’s van andere soorten zoals: wolf, luipaard, lynx, jungle kat, wild zwijn, stekelvarken, wilde kat, haas, das en zelfs een steenarend. Luipaard-, lynx-, junglekat- en stekelvarkenfoto’s waren het meest interessant omdat ze voor het eerst op de foto in Georgië werden gezien. Ook kregen twee beren een radiohalsband, waarvan er helaas één werd gestroopt.
NACRES volgt de beren en andere carnivoren en hoefdieren continue in diverse onderzoeken via hun beschermingsprogramma’s.
Op deze pagina wordt de laatste reddingsactie geplaatst.
Beer MILA
Op 1 oktober 2022 reisde het team van Bears in Mind af naar Bosnië Herzegovina om daar de 7-jarige berin MILA uit haar noodlottige situatie te bevrijden! Voor dit transport hadden we weer de hulp van EKIPA ingeroepen, die al eerder beren voor ons uit Oekraïne, Bulgarije en Spanje heeft vervoerd.
MILA heeft haar eerste 6 levensjaren doorgebracht in een klein donker hok bij iemand thuis, verborgen gehouden van de buitenwereld. Pas in 2021 kwamen we haar op het spoor en hebben we samen met de verantwoordelijke autoriteiten in Bosnië Herzegovina gezorgd dat de berin uiteindelijk werd overgeplaatst naar een tijdelijk verblijf in Sarajevo Zoo. Hier zat ze sinds maart 2022 en hebben we extra geld voor voedsel en medische verzorging naar de dierentuin gestuurd om haar voor te bereiden voor de lange reis naar Het Berenbos in Rhenen.
Op maandag 3 oktober begon het team van Bears in Mind en EKIPA al vroeg in de ochtend met de voorbereidingen. De transportkist werd voor het hok geplaatst en gezekerd, waarna we probeerden om haar in de kist te lokken met lekkernijen. Ze was sinds de vorige dag niet meer gevoerd, dus in theorie zou het redelijk snel gedaan moeten zijn. Maar MILA was niet gemakkelijk te vangen, zo bleek. Na een uur proberen werd besloten om haar te verdoven. We hadden immers een strakke deadline die we moesten halen: om 17:00u zou de dienst van de dierenarts aan de Bosnische grens eindigen en we moesten voor die tijd afgetekende documenten van hem verkrijgen om de grens met beer te kunnen passeren. Een strenge controle werd verwacht aan de buitengrens van de EU, dus alles moest op orde zijn.
Eerst probeerden we haar te lokken…De lokale dierenarts moest er toch aan te pas komen.
Helaas ging het niet zoals gepland. Na vertrek in Sarajevo Zoo moest het team met beer naar het lokale douanekantoor voor het opmaken van diverse andere papieren. Dit duurde vele uren langer dan verwacht. De daaropvolgende ‘race naar de grens’ mocht niet baten, inmiddels was de dienstdoende dierenarts naar huis en niemand kon ons meer helpen. Pas om 8u de volgende ochtend, op Wereld Dierendag, ging het grenskantoor weer open en konden we na een ernstige vertraging van meer dan 13 uur de reis vervolgen.
Aan de andere kant van de grens werden de volgende problemen al snel duidelijk. Door een fout van Sarajevo Zoo in een document, kon de Kroatische douane agent de papieren niet in het systeem zien en de Kroatische grens inspecteur / dierenarts de EU reispapieren niet aftekenen. Het duurde nog eens zeven uur voor we weer op weg konden! MILA was gelukkig al die tijd rustig. De lange weg voor ons, door Kroatië, Slovenië, Oostenrijk, Duitsland en Nederland verliep verder zonder problemen. Vroeg in de ochtend, op woensdag 5 oktober, kwamen we aan in Ouwehands Dierenpark. MILA werd redelijk vlot uitgeladen door het team van berenverzorgers en inspecteerde nieuwsgierig haar nieuwe (tijdelijke) omgeving in de quarantaine van Het Berenbos. MISSIE GESLAAGD!!! MILA zal de komende maand onderzocht worden en in quarantaine moeten verblijven.
Tussen 2008-2011 ondersteunde Bears in Mind het project “Let’s Meet and Protect Bears – the Symbol of BiH Forests”, gecoördineerd door Dr. Nasir Sinanovic van de Universiteit van Sarajevo. Het algemene doel van dit project was om bij het grote publiek een positief bewustzijn en begrip over wilde beren te creëren. Een educatie- en bewustwordingscampagne over de rol die beren als sleutelsoort vervullen in het ecosysteem moest hier verandering in brengen.
Het grootste probleem en de grootste uitdaging is dat er in die jaren heel weinig wetenschappelijke gegevens waren over wilde beren in BiH. Daarom vond Bears in Mind het belangrijk dat er een pilotstudie werd uitgevoerd en gegevens werden verzameld in een centrale en specifiek ingerichte database. Beren in gevangenschap werden ook geregistreerd in een speciale sectie. Er zijn verschillende informatiebronnen gebruikt en mensen benaderd die op de een of andere manier met beren te maken hadden (zogenaamde stakeholders): bosbeheerders, veehouders, imkers, NGO’s/GO’s, jagers, bergbeklimmersgroepen, toeristenorganisaties, maar ook mensen die in de buurt wonen van beren. Op deze manier kon een algemene schatting worden gemaakt van de omvang van de populatie beren die in BiH leven. Er is ook gedetailleerde informatie verzameld over mens-beerconflicten over beren die bijenkorven, boomgaarden en maisvelden plunderen. De volledige database heeft gediend als een solide basis voor het beheer van bruine beren in BiH.
Om de houding van mensen ten aanzien van beren te peilen, werd een uitgebreide survey gehouden onder een groep van ongeveer 3.000 mensen. De enquête bestond uit ongeveer 45 uiteenlopende vragen. Daarnaast werden vier workshops en twee ronde tafel bijeenkomsten georganiseerd worden (op diverse plekken in BiH) met als hoofdonderwerp hoe beren en mensen in harmonie naast elkaar kunnen leven. Tenslotte werden er diverse bijeenkomsten georganiseerd met overheidsfunctionarissen om de wet- en regelgeving ten aanzien van de bescherming van wilde beren, maar ook beren in gevangenschap (CITES, Animal Welfare Act), aan te scherpen.
In 2016 is Dr Sinanovic helaas komen te overlijden.
ZOO werkt aan natuurbeschermingseducatie in dierentuinen, musea en op scholen. Het laatste educatie project van ZOO Outreach dat door Bears in Mind financieel ondersteund is, betrof een handleiding voor docenten op scholen en educatieve medewerkers van dierentuinen (2008 – 2009). Dit lespakket bestaat uit allerlei educatieve spelletjes, T-shirts, maskers, stickers en posters. Uiteraard zit er een informatiepakket bij, dat uitleg geeft over de bedreigingen waaraan de Bruine beer, de Lippenbeer, de Aziatische zwarte beer en de Maleise beer blootstaan. India is het enige land op de wereld waar vier verschillende soorten beren voorkomen in het wild!
Het belang van educatie ZOO Outreach is zeer vooruitstrevend in educatie over beren. Bears in Mind onderstreept het belang van educatie om te komen tot optimale bescherming van de beren. Daarom steunt Bears in Mind ZOO als sinds 2004 met het educatiewerk in India.
Bears in Mind draagt sinds 2006 financieel bij aan opvanglocaties voor beren die worden bevrijd uit de zogenaamde ‘galboerderijen’ waar beren worden gehouden voor hun gal wat gebruikt wordt in Traditionele (Chinese) Medicijnen. Bears in Mind stelt fondsen beschikbaar en geeft voorlichting over dit onderwerp. Voor de opvang van de misbruikte beren in Zuidoost Azië werkt Bears in Mind samen met dierenwelzijnsorganisatie Animals Asia Foundation (AAF).
In Vietnam heeft AAF de opvanglocatie Tam Dao Bear Centre gebouwd, waar Bears in Mind heeft bijgedragen aan het educatief ingerichte gebouw bij de ingang van het centrum en diverse binnenverblijven voor opgevangen beren. In China bestaat al langer een dergelijke opvang ontwikkeld door AAF, waar Bears in Mind heeft bijgedragen aan verschillende binnenverblijven van de beren, zogenaamde ‘bear dens‘.
De meest recente bijdrage die Bears in Mind aan AAF heeft gedaan, was in 2022 toen we de recruitment en jaarsalarissen van twee lokale medewerkers financierden. Deze belangrijke personen komen te werken in het in-aanbouw-zijnde opvangcentrum ‘Bach Ma‘ in Vietnam, waar de allerlaatste 300 beren van Vietnamese berengalboerderijen zullen worden opgevangen. Dit zal in 2026 gebeurd zijn.
Georgië heeft een groot probleem met beren in gevangenschap. Bears in Mind en NACRES werken al jaren naar een oplossing. Tot op heden is er zoveel mogelijk informatie over de beren en hun eigenaar verzameld in een centrale database. De eigenaren van de beren kregen tijdens een bezoek advies over verbetering van voedsel, huisvesting, gezondheid en verzorging. Ook werd gecontroleerd of de eigenaar in het bezit is van de juiste vergunning om de beer te mogen houden. Dit bleek vaak niet het geval. De eigenaren van de ‘kooiberen’ zijn voor hun inkomsten niet direct afhankelijk van de beren. Het lijkt erop dat de beer voor hen een soort statussymbool vormt.
In 2016 is voor de 4e keer sinds eind jaren 90 een inventarisatie gemaakt van de beren in gevangenschap in Georgië. Alle informatie is verzameld en ge-update in de database. Sinds de laatste inventarisatie in 2013 zijn diverse beren van eigenaar veranderd en sommige beren zijn helaas verdwenen of overleden. Vooralsnog is het de samenwerkende partijen niet gelukt om een opvangcentrum voor al deze beren te bouwen. Veelal vanwege de instabiele politieke situatie.
In 2007 zijn drie beren (Igor, Duuk en Diesel) uit een gesloten dierentuin nabij de hoofdstad Tbilisi, naar Het Berenbos in Rhenen gebracht. Deze actie heeft veel media aandacht getrokken en veel positieve reacties uit het hele land teweeggebracht. Maar helaas bleek het op lange termijn niet genoeg.
Igor, Duuk & Diesel in Rustavi ZooDe Georgische beren in Het Berenbos
Sinds 2019 werkt Bears in Mind samen met lokale partner SEED in een nieuwe bewustwordingscampagne. In de hoop een definitieve oplossing te vinden voor de vele beren in gevangenschap.
Het doel van Karuna Society for Animals and Nature is om een eerste opvang te bieden aan beren (en andere wilde dieren) die worden gered uit noodlottige situaties. De organisatie houdt nauw contact met de overheid en de grotere opvangcentra. Zodra er elders plek is, verhuist de beer naar een definitieve locatie om daar van een echt bereleven te kunnen genieten. Bears in Mind heeft de Karuna Society for Animals and Nature in 2009 geholpen met de opvang van vier jonge ex-dansberen. Helaas konden deze jonge Lippenberen niet meer terug naar het wild, omdat ze te intensief en voor een té lange periode contact hebben gehad met mensen.
Twee circusberen die achtergelaten waren op een parkeerplaats in het noorden van Spanje, werden in 2001 gered door een Spaanse NGO en vervolgens ondergebracht in het ‘opvangcentrum’ El Arca de Noé. Een paar jaar later bleek het vrouwtje drachtig, waardoor de beren de toch al veel te kleine kooi met zijn vieren moesten delen. De nakomelingen, twee mannetjes, groeiden uit tot enorme beren. De omstandigheden waarin de berenfamilie zat was bar slecht. De beren kregen onvoldoende verzorging, water en voedsel. Begin 2009 kwam bij Bears in Mind de melding van deze beren binnen via Bear Alert. Na een grondige voorbereiding kon de berenfamilie vlak voor de Kerst op transport naar Het Berenbos in Ouwehands Dierenpark Rhenen!
Nadat de Spaanse autoriteiten El Arca de Noé definitief hadden gesloten, hadden twee dozijn leeuwen, tijgers, jaguars, poema’s, luipaarden, kleinere kattensoorten, maar ook chimpansees een nieuw thuis nodig.De meesten werden verplaatst naar Spaanse dierentuinen of opvangcentra, waaronder het door AAP beheerde Primadomus-reservaat.
Een nieuw leven in Het Berenbos Eenmaal in Het Berenbos aangekomen gingen de vier in quarantaine om te kunnen wennen aan hun nieuwe omgeving en voor een grondig veterinair onderzoek. De gebitten van alle beren werden onderzocht en behandeld. Als gevolg van slechte huisvesting en voeding waren hun tanden en kiezen zodanig aangetast dat er diverse gebroken tanden getrokken en gaatjes gevuld moesten worden. Bij één beer is ook een wortelkanaalbehandeling gedaan. De twee oude beren, één blind en de ander doof, konden rustig aansterken alvorens ze in Het Berenbos geïntroduceerd te werden. Voor de andere twee beren vonden we een nieuw thuis in twee verschillende berenparken in Duitsland. De twee ‘oudjes’, Bruce en Ronja, zijn in juli 2010 met succes bij de rest van de beren losgelaten. Beide beren zijn inmiddels helaas al overleden, Bruce in juni 2011 en Ronja in december 2012.
Sinds 1997 werken de Bulgaarse organisaties Semperviva en Balkani Wildlife Society (BWS) aan een fokprogramma voor een speciaal Bulgaars hondenras: de Karakachan. Dit hondenras werd (en wordt nog steeds) speciaal gebruikt ter bescherming van schaapskuddes. Geïnteresseerde herders ontvangen een puppy én een training in het verzorgen van de honden en het inzetten bij de bescherming van hun kudde. Een vertegenwoordiger van Semperviva bezoekt de herders jaarlijks om te kijken hoe het gaat.
Met steun van Bears in Mind zijn tussen 2002 en 2011 al >30 puppies geplaatst bij herders in het oostelijke Rhodopy gebergte. Bij deze kuddes zijn ondanks de aanvallen van beren en wolven geen schapen gedood. Bij schaapskuddes in hetzelfde gebied, zonder de bescherming van Karakachan honden, zijn in dezelfde periode 30 tot 40 schapen per kudde gedood. Het project is dus een groot succes. De honden schrikken de beren af die te dichtbij de kuddes komen. Op deze manier werken de honden dus mee aan de bescherming van de beer in zijn leefgebied en aan het harmonieuze samenleven van mens en dier.
Door het DNA uit het haar en poep van beren te analyseren, kan men een schatting maken van het aantal beren in een bepaald gebied. In dit project, wat Bears in Mind tussen 2008-2009 ondersteunde, werden haarmonsters van telefoonpalen afgenomen. Als beren jeuk hebben of hun geur willen achterlaten, schuren ze graag met hun rug tegen deze houten palen. In het laboratorium zijn de gegevens geanalyseerd. Deze data, in samenhang met meldingen van beren in het wild, geven een goed beeld van waar de beren zich bevinden. Men is echter in Albanië begonnen met het vervangen van de houten palen door betonnen exemplaren, wat het onderzoek bemoeilijkt! De beren vinden beton aanzienlijk minder aantrekkelijk om tegenaan te schuren.
Een tweede component van dit project was om de vele beren in gevangenschap in kaart te brengen. In Macedonië heeft het projectteam geen beren kunnen vinden die privé in gevangenschap werden gehouden. In Albanië daarentegen werden tientallen beren geïdentificeerd. Ze zaten veelal in kleine, slecht onderhouden dierentuinen of in kooien bij restaurants, de zogenaamde ‘taverne-beren’. Het hebben van een ‘taverne-beer’ was erg in trek en de vraag naar nieuwe jonge dieren is nog altijd een probleem. De jongen worden voornamelijk in het wild gevangen. Dit leidt weer tot bedreiging van de wilde populatie, omdat vruchtbare vrouwtjes worden gedood hiervoor. Het hebben van opgezette grote roofdieren (beren, wolven maar ook lynxen) als extra attractie bij een restaurant, is ook erg populair.
Bears in Mind werkte ook samen met haar Albanese partner PPNEA aan een vervolgproject om de beren in gevangenschap in Albanië te helpen, om zo ook de populatie in het wild beter te beschermen.
